Pomiar ciśnienia jest  bardzo prostym badaniem , zajmuje tylko chwilę i można go  wykonać samemu w domu. Czynność ta pozwala wcześnie wykryć nadciśnienie i  wdrożyć odpowiednie postępowanie zapobiegające jego groźnym powikłaniom

Nadciśnienie często rozwija się latami, zanim zostanie zdiagnozowane. Problem w tym, że nieleczone lub źle leczone grozi poważnymi powikłaniami np. zawałem serca, udarem mózgu czy uszkodzeniem nerek. Dlatego trzeba je kontrolować. Hipertensjolodzy (specjaliści od leczenia nadciśnienia) radzą, by przy okazji każdej wizyty lekarskiej, bez względu na to, jakiego specjalistę odwiedzamy, prosić o pomiar ciśnienia. Z powodzeniem można robić to także samodzielnie w domu. Pomiary w gabinecie wykonane przy użyciu profesjonalnego sprzętu są dokładniejsze, jednak nie zawsze odzwierciedlają rzeczywistą wysokość ciśnienia pacjenta. Nierzadko wyniki pomiarów są zawyżone z powodu stresu, jakim jest wizyta u lekarza, czy obawa przed wykryciem choroby. Fachowo nazywa się to syndromem białego fartucha. Dlatego rejestr domowych pomiarów jest dla lekarza cennym źródłem informacji przydatnych zarówno do postawienia diagnozy (gdy podejrzewa nadciśnienie u pacjenta), jak i do oceny skuteczności zastosowanego leczenia u pacjentów ze zdiagnozowanym nadciśnieniem. Jeśli mamy wątpliwości, czy wyniki pomiarów domowym aparatem są dokładne, zabierzmy go ze sobą na wizytę lekarską.

Aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego można kupić już za niewiele ponad sto złotych. Modele przeznaczone do użytku domowego są bardzo proste w obsłudze. Lepiej wybrać aparat z mankietem naramiennym (może być automatyczny, taki nie wymaga użycia stetoskopu) niż nadgarstkowym, bo wyniki pomiaru takim aparatem są bardziej miarodajne. Poduszka, która podczas pomiaru napełnia się powietrzem powinna mieć odpowiednią długość, dopasowaną do obwodu ramienia pacjenta (musi obejmować 80 -100 proc. jego obwodu). Niestety nie wszystkie obecne na rynku aparaty zapewniają wiarygodny pomiar, dlatego warto kupić model z rekomendacją którejś z trzech organizacji eksperckich: British Hypertension Society (oznaczenie na opakowaniu BHS A/A), Association for the Advancement of Medical Instrumentatation (AAMI pass) lub European Society of Hypertension (ESH pass).

Jak często należy mierzyć ciśnienie? Hipertensjolodzy zalecają, by osoby zdrowe robiły to nie rzadziej niż raz w roku, a osoby z grup ryzyka (krewni chorych na nadciśnienie, kobiety, u których nadciśnienie występowało w czasie ciąży, osoby otyłe) kilka razy w roku.

Pacjenci ze zdiagnozowanym nadciśnieniem powinni mierzyć ciśnienie systematycznie, zawsze o stałej porze rano i wieczorem. Wyniki trzeba zapisać w dzienniczku samokontroli, który należy zabierać ze sobą na wizyty kontrolne do lekarza.

Aby wynik pomiaru ciśnienia był miarodajny, trzeba się do niego przygotować. Przed badaniem pacjent powinien odpocząć przez kilka minut, aby ciśnienie unormowało się. Jeśli pomiar wykonamy bezpośrednio po wejściu na schody – będzie zawyżony, a bezpośrednio po obfitym posiłku – zaniżony.

Temperatura pomieszczenia powinna być komfortowa (nie za ciepło, nie za zimno). Podczas pomiaru należy siedzieć spokojnie (stopy oparte na podłodze, nie skrzyżowane), nie rozmawiać. Mankiet ciśnieniomierza zakładamy bezpośrednio na skórę (nie na ubranie) tak, by znajdował się na wysokości serca. Ręka powinna być podparta. Jeśli pomiar będzie nieudany, należy rozluźnić mankiet i przystąpić do kolejnego pomiaru ale nie wcześniej niż po kilku minutach.

Jeśli wyniki pomiarów ciśnienia zapisane w dzienniczku przekraczają 140/90 mmHg lekarz prawdopodobnie zdiagnozuje nadciśnienie (według wytycznych American Heart Association i American College of Cardiology wartość progowa wynosi 130/80 mm Hg). Powyżej 180/110 mmHg mówimy o ciężkim nadciśnieniu.

Warto mieć świadomość, że rozwój nadciśnienia tętniczego u większości pacjentów (ok. 90%) jest skutkiem nieprawidłowego stylu życia: nadmiernego spożycia soli kuchennej, diety bogatotłuszczowej, otyłości, niskiej aktywności fizycznej oraz palenia papierosów (2). Zmieniając styl życia na zdrowszy (zwiększenie aktywności fizycznej, ograniczenie spożycia soli kuchennej, dieta bogata w produkty roślinne i uboga w nasycone kwasy tłuszczowe czyli tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, redukcja nadmiernej masy ciała, rezygnacja z palenia papierosów) mamy szansę zredukować nadciśnienie i tym samym obniżyć ryzyko groźnych chorób, które są jego następstwem.

Źródła:

1. Puls Medycyny, https://pulsmedycyny.pl/pomiary-domowe-cisnienia-tetniczego-wykorzystanie-w-w-praktyce-885465

2. D. Śliż, A. Mamcarz, „Medycyna stylu życia”, PZWL, str. 446-447