Bezpieczeństwo pacjentów jest najwyższą wartością dla Grupy Gedeon Richter, dlatego przykładamy ogromną wagę do kwestii bezpieczeństwa pacjentów poprzez monitorowanie informacji dotyczących działań niepożądanych, które wystąpiły w trakcie farmakoterapii.
lekalert@grodzisk.rgnet.org
rzecznik@gedeonrichter.com.pl
Choć popularnie nazywana jest „zimnem” często daje o sobie znać w czasie upałów. Podpowiadamy, jak zapobiegać występowaniu opryszczki i co robić, gdy problem często nawraca. Za powstawanie bolesnych zmian w okolicach warg odpowiada przede wszystkim wirus opryszczki pospolitej typu 1 (HSV-1), znacznie rzadziej – wirus HSV-2. Badania wskazują, że nosicielem HSV-1 jest aż 90% populacji […]
Choć popularnie nazywana jest „zimnem” często daje o sobie znać w czasie upałów. Podpowiadamy, jak zapobiegać występowaniu opryszczki i co robić, gdy problem często nawraca.
Za powstawanie bolesnych zmian w okolicach warg odpowiada przede wszystkim wirus opryszczki pospolitej typu 1 (HSV-1), znacznie rzadziej – wirus HSV-2. Badania wskazują, że nosicielem HSV-1 jest aż 90% populacji osób dorosłych, a u połowy z nich infekcja objawia się nawracającą opryszczką wargową Do zakażenia HSV-1 najczęściej dochodzi w dzieciństwie, zwykle poprzez kontakt ze śliną osoby zakażonej – np. podczas pocałunków, korzystania ze wspólnych sztućców, kubków, szklanek czy ręczników. Choć wirus może być obecny w ślinie osoby, która aktualnie nie ma objawów, to zdecydowanie większe ryzyko zakażenia niesie ze sobą kontakt z osobą, u której widoczne są wykwity opryszczki. Szczególnie niebezpieczny jest płyn znajdujący się wewnątrz pęcherzyków.
Pierwszym objawem rozwijającej się opryszczki jest zwykle swędzenie, pieczenie lub charakterystyczne mrowienie w okolicy warg. Następnie pojawiają się drobne pęcherzyki wypełnione płynem, które po kilku dniach pękają, tworząc bolesną nadżerkę. Ostatecznym etapem gojenia jest powstanie strupka, który zwykle odpada samoistnie. Trwa to kilka dni i powoduje dyskomfort. Czasem dochodzi do powikłań w postaci zakażania skóry, jamy ustnej (pęcherzyki pojawiają się na błonie śluzowej jamy ustnej), zakażenia spojówek lub rogówki oraz w rzadkich przypadkach -opryszczkowego zapalenia mózg.
Niestety ustąpienie objawów opryszczki nie jest równoznaczne z wyleczeniem zakażenia. Wirus, który ją wywołuje pozostaje w organizmie w stanie uśpienia w komórkach zwojów czuciowych. Może uaktywnić się ponownie po kilku dniach, tygodniach, miesiącach, a nawet latach. Każde następne pojawienie się opryszczki zwykle przebiega łagodniej, ale zawsze jest związane z kilkudniowym dyskomfortem. Wirus może uaktywnić się w każdej chwili. Wystarczy chwilowe osłabienie odporności , związane np. ze stresem, przeziębieniem, gorączką, urazem, zabiegiem chirurgicznym czy stomatologicznym, a także miesiączk.
Stresem dla organizmu, który może osłabić odporność i sprzyjać reaktywacji wirusa, są także nagłe zmiany temperatury, na które jesteśmy narażeni w czasie upałów lub duża dawka promieniowania ultrafioletowego. Dlatego często charakterystyczne mrowienie w okolicach warg pojawia się w kilka lub kilkanaście godzin po skoku do chłodnego basenu w upalny dzień, po długotrwałym opalaniu lub po przebywaniu w zbyt mocno klimatyzowanym pomieszczeniu czy samochodzie. Osoby zakażone wirusem opryszczki, które chcą uniknąć jej nawrotu, powinny starać się unikać gwałtownych zmian temperatury. Przebywając w upalny dzień w basenie, nad morzem czy nad jeziorem, pełne zanurzenie się w wodzie warto poprzedzić stopniowym polewaniem całego ciała, by przyzwyczaić je do zmiany temperatury. W przypadku korzystania z klimatyzacji warto zadbać o to, by różnica temperatur pomiędzy klimatyzowanym pomieszczeniem a otoczeniem na zewnątrz nie przekraczała kilkunastu stopn.
Co robić, gdy pojawi się opryszczka wargowa? W większości przypadków nie jest konieczna wizyta u lekarza. Niewielkie zmiany w okolicach ust zwykle ustępują samoistnie po kilku, rzadziej kilkunastu dniach. Dla złagodzenia objawów i przyspieszenia gojenia nadżerek można zastosować dostępne bez recepty leki przeciwwirusowe, dostępne w formie maści lub tabletek, zawierające np. acyklowir, denotywir, dokozanol, tromantadynę czy inozynę pranobeks (1,2). Pomocne mogą być także środki łagodzące i wysuszające takie jak pasta cynkowa. Najlepsze efekty uzyskuje się wtedy, gdy leczenie rozpocznie się jak najwcześniej, najlepiej już przy pierwszych objawach mrowienia lub pieczenia.
Gdy zmiany na skórze są rozległe i towarzyszy im gorączka, osłabienie i ogólnie złe samopoczucie należy zgłosić się do lekarza, ponieważ konieczne może być zastosowanie doustnych lub dożylnych preparatów przeciwwirusowych. Ich zadaniem jest powstrzymanie namnażania wirusa. Konsultacja lekarska jest szczególnie ważna u osób z osłabioną odpornością np. po transplantacjach czy w trakcie chemio- lub radioterapii, ponieważ są oni bardziej narażeni na ciężki przebieg zakażenia. Zasięgnięcie porady lekarskiej jest też konieczne w momencie, gdy występowaniu opryszczki towarzyszą objawy neurologiczn.
Konsultacji lekarskiej wymaga także pierwotne zakażenie opryszczką w czasie ciąży. Do lekarza warto zgłosić się również wtedy, gdy nawroty opryszczki wargowej pojawiają się często.