Wiele osób zakażonych wirusem SARS-CoV-2 przechodzi chorobę w sposób łagodny i może być leczona w warunkach domowych pod opieką lekarza rodzinnego.

O zakażeniu koronawirusem świadczą najczęściej takie objawy jak: wysoka gorączka, kaszel, duszność, utrata węchu lub smaku. Rzadziej bóle mięśni i głowy, biegunka, wysypka. Mogą występować w dowolnej kombinacji i nasileniu, dlatego samodzielne odróżnienie zakażenia wirusem SARS-CoV-2 od przeziębienia może być trudne. Wskazówką może być test oceny ryzyka online, dostępny na stronie Głównego Inspektoratu Sanitarnego (1).

W razie podejrzenia zakażenia koronawirusem należy w pierwszej kolejności skontaktować się z lekarzem rodzinnym lub przychodnią POZ, która w razie nieobecności lekarza rodzinnego kieruje pacjenta do lekarza dyżurnego. Jeśli przychodnia jest zamknięta, a pacjent bardzo źle się czuje i podejrzewa, że przyczyną jest zakażenie koronawirusem powinien dzwonić na numer 112.

Podczas teleporady na podstawie wywiadu lekarskiego w razie podejrzenia zakażenia wirusem SARS-CoV-2 lekarz zleci wykonanie testu potwierdzającego zakażenie (takich uprawnień nie ma lekarz przyjmujący w ramach nocnej i świątecznej pomocy lekarskiej) i udzieli informacji jak łagodzić objawy choroby oraz wystawi zwolnienie lekarskie oraz poinformuje o konieczności przebywania w izolacji domowej.

Jeśli wynik testu okaże się pozytywny (potwierdzający zakażenie), lekarz rodzinny zawiadomi o tym pacjenta drogą telefoniczną oraz udzieli instrukcji na temat dalszego leczenia. Członkowie rodziny chorego zamieszkujący razem z nim są również objęci kwarantanną.

Potwierdzenie zakażenia koronawirusem nie oznacza, że chory wymaga specjalnego leczenia. Duża część osób zakażonych przechodzi infekcję łagodnie i może być leczona w domu. Leczenie COVID-19 nie wymaga także podania antybiotyku, ponieważ jest to choroba wirusowa, a antybiotyki są skuteczne w przypadku infekcji bakteryjnych. Niepotrzebna antybiotykoterapia wiąże się z ryzkiem wystąpienia działań niepożądanych, lekooporności oraz zaburzeń mikrobioty jelitowej. Stosowanie antybiotyków w chorobie COVID-19 jest uzasadnione wyłącznie u osób z przewlekłymi chorobami zapalnymi z zakażeniem (np. POChP), poddawanych immunosupresji lub z niedoborami odporności z innych przyczyn, oraz w razie przewlekającej się infekcji dolnych dróg oddechowych z cechami zakażenia bakteryjnego (3).

Eksperci nie zlecają również stosowania na własną rękę tlenoterapii domowej. W przypadku pogorszenia zagrażającego życiu pacjent powinien niezwłocznie trafić do szpitala (3).

W celu łagodzenia objawów choroby, tak jak w innych wirusowych infekcjach górnych dróg oddechowych stosuje się głównie leczenie objawowe. Aby obniżyć gorączkę oraz złagodzić ból mięśni i głowy należy zastosować preparaty o działaniu przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym (np. ibuprofen, paracetamol), przestrzegając jednocześnie zaleceń i informacji zamieszczonych w ulotce lub na opakowaniu leku. W razie kaszlu można zastosować środki przeciwkaszlowe dostępne bez recepty, a jeśli nie przynoszą poprawy, skontaktować się z lekarzem rodzinnym, który może zalecić preparat o silniejszym działaniu. W cięższych przypadkach można rozważyć zastosowanie preparatów z zawartością kodeiny(3).

W czasie leczenia należy dbać o prawidłowe nawodnienie organizmu, wypijając co najmniej dwa litry płynów na dobę gdyż podczas gorączki, a także w czasie biegunki dochodzi do wzmożonego pocenia i utraty płynów, co może prowadzić do odwodnienia organizmu (3).

Chorym powyżej 65. roku życia oraz wszystkim leczonych z powodu nadciśnienia tętniczego i niewydolności serca eksperci zalecają regularne pomiary ciśnienia tętniczego (3).

Ponadto wszystkim pacjentom z dusznością spoczynkową, a szczególnie osobom w wieku powyżej 60 lat eksperci zalecają monitorowanie saturacji krwi tętniczej tlenem za pomocą pulsoksymetru (3). To proste w obsłudze urządzenie można otrzymać w ramach programu Domowej Opieki Medycznej, w którym wyniki pomiarów są monitorowane przez  system (3).

Duszność występująca w spoczynku, częstości oddechów powyżej 30 na minutę, saturacja poniżej 94%, wysoka (powyżej 39°C) utrzymująca się ponad dobę gorączka, kaszel utrudniający swobodne oddychanie, ból w klatce piersiowej, spadek ciśnienia tętniczego poniżej wartości 90/60 mmHg, zmiany świadomości i zachowania (trudność w obudzeniu chorego, niepokojąca zmiana zachowania i sposobu mówienia, utrudniony lub niemożliwy kontakt z chorym, utrata przytomności) mogą świadczyć o tym, że w przebiegu infekcji doszło do powikłań. Wówczas pacjent powinien być skierowany do szpitala (3).

W takiej sytuacji należy ponownie skontaktować się z lekarzem rodzinnym. Jeśli kontakt z lekarzem POZ jest niemożliwy należy, wezwać pogotowie ratunkowe (dzwoniąc na numer 112).

1.https://pacjent.gov.pl/koronawirus/sprawdz-objawy

2.Zalecenia diagnostyki i terapii zakażeń SARS-CoV-2 Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych (13.10.2020)- mp.pl/covid19/zalecenia

3.Stanowisko konsultantów krajowych: medycyny rodzinnej, chorób zakaźnych oraz anestezjologii i intensywnej terapii we współpracy z Radą Medyczną przy Premierze RP z dnia 01.02.2021, – portal Gov.pl (www.gov.pl)