W dniach 4–7 lipca 2020 roku podczas 28. Dorocznej Konferencji Europejskiego Stowarzy­szenia Psychiatrycznego (EPA), która odbyła się wirtualnie w związku z pandemią COVID-19, przedstawiono nową analizę badań nad kariprazyną prowadzonych w zakresie leczenia negatywnych objawów schizofrenii. Badanie obserwacyjne, przeprowadzone w ambulatoryjnych klini­kach psychiatrycznych, wykazało, że lek redukuje negatywne objawy schizofrenii u pacjentów, którzy niedostatecznie reagowali na dotychczasowe leczenie i charakteryzuje się korzystnym profilem bezpieczeństwa. Wykazano również, że kari­pra­zy­na była porównywalna z placebo w zakresie parametrów sercowych – zaobserwowano minimalne zmiany w częstości pracy serca i długości odstępu QT. Na podsta­wie analiz post hoc kariprazyny i risperidonu podkreślono, że tylko kariprazyna wpłynęła na redukcję negatywnych objawów u pacjentów z ostrym stanem chorobowym.

Schizofrenia jest przewlekłą chorobą psychiczną, na którą składają się objawy pozytyw­ne i negatywne, zaburzenia nastroju oraz zaburzenia funkcji poznawczych. Dotyka ona około 1% populacji. Szacuje się, że w Unii Europejskiej z tą chorobą zmaga się ok. 5 milionów osób. Negatywne objawy schizofrenii dotykają do 60% chorych, w zależności od odniesienia i mają istotny wpływ na codzienne funkcjonowanie. Udowodniono, że leki przeciw­psy­chotyczne są skuteczne w leczeniu objawów pozytywnych, ale leczenie schizo­frenii z objawami negatywnymi pozostaje wciąż ogromnym wyzwaniem klinicznym.

W oparciu o wnioski z podwójnie zaślepionych badań dowiedziono skuteczności kariprazyny w leczeniu objawów schizofrenii, ale rzeczywista praktyka kliniczna, pozwalająca ocenić wpływ i skuteczność leku jest również bardzo istotna. Gedeon Richter przeprowadził na Łotwie 16-tygodniowe badanie obserwacyjne z udziałem 116 pacjentów. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że zgodnie z oceną kliniczną kariprazyna spowodo­wała istotną poprawę w leczeniu negatywnych objawów schizofrenii u pacjentów z niewystarcza­jącą odpowiedzią, u których występowały głównie objawy negatywne. Działania niepożądane, które występowały wcześniej, stopniowo zanikały, a podczas leczenia nie zaobserwowano zmian masy ciała, co wskazuje na korzystny profil bezpieczeństwa kariprazyny. Co istotne, większość lekarzy była bardzo zadowolona zarówno ze skuteczności, jak i z profilu tolerancji kariprazyny

Na konferencji EPA 2020 zaprezentowano następnie trzy plakaty:

1. U wszystkich pacjentów ze schizofrenią wskazane jest długotrwałe leczenie z zastosowaniem leków przeciwpsychotycznych. Leki te mogą przynosić znaczne korzyści, ale leczenie może się wiązać z nieprzyjemnymi skutkami ubocznymi, takimi jak powikłania sercowe. Dlatego przeprowadzono również analizę post hoc bezpieczeństwa kardiologicznego w odniesieniu do leczenia kariprazyną, a jej rezultaty przedstawiono na konferencji EPA. Zgodnie z wynikami dotyczącymi parametrów pracy serca kariprazyna była porównywalna z placebo. Zmiany w częstości pracy serca i długości odstępu QT były minimalne, a częstość występowania kardiologicznych zdarzeń niepożądanych i zaprzestania leczenia była dość niska.
2. Na konferencji EPA przedstawiono również analizę post hoc skuteczności kariprazyny w stosunku do risperidonu w leczeniu ostrych i pierwotnych negatywnych objawów schizofrenii. Zarówno kariprazyna i risperidon były skuteczne w kontrolo­waniu ostrych objawów ogólnych, ale tylko kariprazyna prowadziła do ograniczenia ostrych objawów negatywnych. Leczenie kariprazyną przynosiło większe korzyści w porównaniu z risperidonem głównie w przypadku negatywnych objawów schizofrenii.

3. Gedeon Richter wspólnie z zewnętrznymi ekspertami przeprowadził dwie sieciowe analizy objawów schizofrenii w celu mapowania ich ukrytej struktury. Jedna z nich wykazała, że w przypadku pacjentów z dominującymi objawami negatywnymi, więk­szość objawów negatywnych jest całkowicie odizolowana i nie wykazuje korelacji z innymi objawami PANSS.

Informacje o kariprazynie

Kariprazyna to skuteczny częściowy agonista receptorów dopaminowych D3/D2 charakteryzujący się preferencyjnym wiązaniem z receptorami D3, dopuszczony do obrotu w UE pod marką Reagila® do stosowania w leczeniu schizofrenii u dorosłych, a w USA pod marką Vraylar® do stosowania w leczeniu schizofrenii i epizodów maniakalnych, mieszanych lub depresyjnych związanych z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi typu 1. Obecnie prowadzone są badania w zakresie stosowania kariprazyny jako leczenia wspomagającego w przypadku ciężkich zaburzeń depresyjnych u dorosłych. Kompozycja kariprazyny jest chroniona patentem, który wygasa w 2029 roku. Kariprazyna została opracowana przez spółkę Gedeon Richter Plc. i jest udostępniana w ramach licencji spółkom Allergan (AbbVie) w Stanach Zjednoczonych oraz Recordati SpA w krajach Europy Zachodniej.