Choć ta informacja dla niektórych Panów może być zaskakująca, nie ma czym się niepokoić. Prostata nie jest chorobą (jak przyjęto potocznie mówić), a bardzo istotnym narządem w męskim organizmie. Inaczej zwana jest gruczołem krokowym lub sterczem. Wspomniana prostata jest narządem mięśniowo-gruczołowym układu moczowo-płciowego. Kształtem przypomina kasztana, znajduje się pomiędzy tylną ścianą pęcherza moczowego i odbytnicą. Pomimo niewielkich rozmiarów pełni bardzo ważne funkcje w organizmie, a jej choroby wiążą się z szeregiem poważnych dolegliwości.

Jakie są funkcje prostaty?

Prostata  produkuje zasadowy płyn, w którym zawieszone są plemniki. Płyn ten to mętna, biaława ciecz o zasadowym odczynie i charakterystycznym zapachu. Wydzielina gruczołu krokowego zawiera fruktozę – cukier, który stanowi materiał odżywczy dla plemników. Płyn ten posiada właściwości przeciwbakteryjne.

Najważniejsze schorzenia prostaty i ich przyczyny[1]

-Zapalenie prostaty – wyróżniamy dwa rodzaje: bakteryjne i niebakteryjne. O ile te pierwsze są stosunkowo proste w leczeniu (antybiotykoterapia), o tyle drugie stanowią znacznie większe wyzwanie terapeutyczne głównie dlatego, że jego przyczyny wciąż nie są w pełni poznane. Spośród wielu możliwych przyczyn wymieniane są: stres, zaburzenia psychiczno-emocjonalne, zaburzenia hormonalne oraz zaburzenia autoimmunologiczne.[2]

-Łagodny przerost gruczołu krokowego (hiperplazja) – najczęstsza choroba prostaty, dotyczy głównie mężczyzn po 50-tce. Proces chorobowy charakteryzuje się rozrostem różnych typów komórek gruczołu krokowego co prowadzi do powstania struktury określanej mianem gruczolaka. Powiększona prostata, z racji swojego położenia, powoduje nacisk na tylną ścianę pęcherza moczowego i odbytnicę, skutkuje to częstym parciem na mocz i zaparciami. Komplikuje się również sam proces oddawania moczu. Powiększający się gruczoł krokowy wywiera ucisk na cewkę, powoduje to zwężenie strumienia moczu, wydłuża się czas oddawania moczu, strumień moczu jest przerywany, pojawia się uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza moczowego[3].

-Rak prostaty – druga pod względem liczby zachorowań choroba nowotworowa polskich mężczyzn. Ostatni raport Krajowego Rejestru Nowotworów^[4] (2013 r.) mówi, że ponad 15% Polaków cierpi na tę chorobę – są to głównie osoby powyżej 65 r.ż. Dokładne przyczyny rozwoju raka gruczołu krokowego nie są znane. Występowanie tego rodzaju nowotworu wiąże się przede wszystkim ze starszym wiekiem oraz czynnikami genetycznymi[5]. Rak gruczołu krokowego zwykle przez długi czas rozwija się w sposób bezobjawowy lub powoduje nieznaczne objawy podobne do dolegliwości typowych dla łagodnego rozrostu gruczołu krokowego. W późniejszym stadium choroby gruczolakorak stercza, może tworzyć przerzuty do okolicznych węzłów chłonnych oraz do odległych narządów. Charakterystyczną cechą raka prostaty jest tworzenie przerzutów do kości a rzadziej są to przerzuty do płuc, mózgu i wątroby.

Jak dbać o swoją prostatę? Zapobieganie chorobom prostaty.

Niezmiernie ważną kwestią jest wykonywanie badań kontrolujących stan gruczołu. Po 40 roku życia, każdy mężczyzna powinien raz do roku poddać się badaniu per rectum. Po pięćdziesiątce warto oznaczyć poziom PSA w surowicy krwi. Badania te należy wykonać szczególnie wtedy, gdy w rodzinie stwierdzono przypadki chorób prostaty[6]. W profilaktyce chorób gruczołu krokowego ważną rolę odgrywa dieta. Badania naukowe[7] potwierdzają skuteczność odpowiednio dobranej diety w prewencji chorób prostaty, ale także w trakcie trwającej już terapii. Warto zadbać, aby codzienne posiłki mężczyzn zawierały dużą ilość przeciwutleniaczy i substancji przeciwnowotworowych: witaminy D, E, C, likopenu, izoflawonoidów i polifenoli. Choć niektóre z tych nazw brzmią obco, substancje te możemy spotkać w warzywach i owocach (dynia, pomidory, brokuły, cytryny, soja, kapusta, czerwona papryka), olejach roślinnych oraz rybach. Warto także sięgać po zieloną herbatę.

Jednym z kluczowych elementów prewencji jest świadomość zagrożenia, jakim jest nowotwór gruczołu krokowego. Warto zwrócić uwagę bliskim nam mężczyznom na ten problem! O badaniach, jakie powinien wykonać każdy z nich w zależności od wieku bardziej szczegółowo przeczytasz tutaj:

Badania profilaktyczne mężczyzn

[1] Department of Health & Human Services, State Government of Victoria, Australia (https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/ConditionsAndTreatments/prostate-disease)

[2] Przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego (prostaty) dr n. med. Robert Drabczyk (pub.: 30 sierpnia 2018 roku) https://www.mp.pl/pacjent/urologia/168136,przewlekle-zapalenie-gruczolu-krokowego-prostaty

[3] Urologia, pod red. A. Borkowskiego. Podstawowe operacje urologiczne, pod red. P. Albersa i A. Heidenreicha.

[4] Wojciechowska Urszula, Didkowska Joanna. Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe w Polsce. Krajowy Rejestr Nowotworów, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej – Curie. Dostępne na stronie http://onkologia.org.pl/raporty/ dostęp z dnia 22/08/2018

[5] dr n. med. Wojciech Wysocki. Rak prostaty. Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Oddział w Krakowie. Medycyna Praktyczna (pub.: 30 sierpnia 2018 roku) https://onkologia.mp.pl/chorobynowotworowe/100849,rak-gruczolu-krokowego

[6] http://www.adammichalski.pl/jak-zadbac-o-prostate/

[7] Trottier G, Lawrentschuk N, Fleshner NE. Prevention strategies in prostate cancer. Current Oncology. 2010;17(Suppl 2):S4-S10.